23 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Jest to coroczne święto książki, bibliotek, wydawnictw i księgarń – a także ważny dzień dla wszystkich miłośników książek. W tym czasie organizowane są różne działania mające na celu promocję książki i czytelnictwa. Biblioteka Uniwersytetu Opolskiego także i w tym roku dołącza do grona instytucji uroczyście świętujących Dzień Książki.
Z tej okazji Biblioteka UO przygotowała wystawę “Książek o książkach, bibliotekach i czytaniu”, która jest dostępna w Bibliotece Głównej (ul. Strzelców Bytomskich 2). Ekspozycja przedstawia zbiór publikacji dla tych, którzy lubią czytać, pragną dowiedzieć się więcej o czytaniu, ale i tych, którzy lubią pisać i z chęcią poznają, jak przebiega proces twórczy znanych pisarzy.
Wystawie książkowej towarzyszy wystawa plakatów przypominających o Światowym Dniu Książki i pięknej historii tego święta. Jedną z plansz wystawowych można powyżej oglądać cyfrowo. Poniżej zaś przybliżamy publikacje prezentowane w gablotach.
„Ex libris. Wyznania czytelnika”
Anne Fadiman
Jak dokonać zaślubin księgozbiorów i uniknąć rozwodu? Czy kilkanaście kilogramów książek to dobry prezent na urodziny? Co zrobiła pewna kopenhaska pokojówka, widząc na nocnym stoliku odłożoną książkę? Na te między innymi pytania można znaleźć odpowiedź w zbiorze kilkunastu dowcipnych i erudycyjnych esejów o radości czytania i gromadzenia książek. Anne Fadiman – ceniona eseistka, córka krytyka literackiego i reporterki oraz żona pisarza – błyskotliwie łączy historie z życia swej „patologicznie literackiej” rodziny, która podczas wizyty w restauracji nie może pohamować się przed odnajdywaniem literówek w menu, z anegdotami dotyczącymi pisarzy, redaktorów i wydawców.
„Nie myśl, że książki znikną”
Umberto Eco, Jean Claude Carriere
Fascynująca lektura, choć niełatwa, pełna olbrzymiej wiedzy, mnóstwa faktów i dygresji. Czy świat bez książek to tylko futurystyczna wizja czy realne zagrożenie i efekt daleko idącej technizacji życia? Czy rzeczywiście grozi nam “bibliocaust”, a jeśli nawet, czy byłoby to wydarzenie bez precedensu? Wiadomo przecież, że od dawien dawna książki dławił pożar, palono je na stosach i poddawano ingerencji cenzury. Słowo pisane było także wydane na pastwę ludzkiej ignorancji i głupoty. To zaś, co zastało jako spuścizna, jest ledwie strzępem twórczości minionych pokoleń.
„Książka o czytaniu”
Justyna Sobolewska
Wszyscy jesteśmy czytelnikami. Mamy swoje ulubione książki, miejsca do czytania, sposoby układania na półkach i wspomnienia związane z czytaniem. Ale samą „anatomią czytania” nie zaprzątamy sobie głowy zbyt często. Bardziej zajmuje nas treść książek. Tymczasem nasze zwyczaje czytelnicze, sposoby ustawiania książek, zakładania stron, ulubione miejsca do czytania – wszystko to mówi o nas wiele. A książki, które czytaliśmy przez całe życie, w naszej pamięci układają się w rodzaj autobiografii. Pamiętamy o pewnych wydarzeniach, uczuciach, przełomach właśnie w związku z lekturami, które wtedy czytaliśmy. Wędrowanie śladem książek czasem otwiera kolejne szufladki w pamięci.
„Szczęście małych rybek. Listy z Antypodów. O literaturze i nie tylko”
Simon Leys
Niezwykły spacer po świecie literatury i sztuki, pozwalający niemal zajrzeć na chwilę do okien sławnych pisarzy i artystów. Podglądamy burzliwe relacje pisarz-wydawca, zabawne dziwactwa i zaskakujące upodobania, obsesje i odwieczny lęk przed pustą kartką. To kopalnia smakowitych cytatów, które pewnie inaczej mogłyby umknąć naszej uwadze. Dzięki erudycji i wiedzy Simona Leysa (a właściwie piszącego pod pseudonimem Pierre’a Ryckmansa), patrzymy na wielu twórców i ich dzieła z jeszcze większą fascynacją.
„Biblioteka utraconych książek”
Alexander Pechmann
Zbiór pasjonujących esejów, pełnych anegdot i zaskakujących informacji o książkach, których nie można przeczytać. Chodzi bowiem o dzieła zaginione, ukradzione, zniszczone, zakazane, nigdy nienapisane. Ich historie związane są oczywiście z życiem ich twórców – m.in. Hemingwaya, Joyce’a, Flauberta, Goethego, Puszkina, Balzaka, Kafki. Co się stało z debiutancką powieścią Hemingwaya? Z jakich powodów rodzina lorda Byrona zniszczyła jego dzienniki? O czym chcieli napisać Tomasz Mann i Dostojewski?
„Księga ksiąg utraconych”
Stuart Kelly
Stuart Kelly opowiada nie tylko o książkach, które zaginęły i zostały zniszczone, ale także o tych, które powstać miały lub nigdy nie zostały ukończone. Otrzymujemy dzięki temu alternatywną historię literatury utraconej od Gilgamesza przez Dantego, Szekspira i Dostojewskiego po Georges’a Pereca, urozmaiconą znakomitymi anegdotami, a także ironicznymi komentarzami. Właściwie każdy gigant literatury napisał (lub zaplanował) coś, czego nigdy nie przeczytamy. Parafrazując Franciszka Villona (oczywiście on także jest jednym z bohaterów „Księgi”) pozostaje nam tylko z melancholią zapytać: gdzież są niegdysiejsze księgi?
„Moja historia czytania”
Alberto Manguel
Alberto Manguel, kanadyjski pisarz pochodzenia argentyńskiego, przedstawia dzieje sztuki czytania, prowadząc Czytelnika przez labirynty wielkiej biblioteki ludzkości, od tabliczek klinowych i papirusów po ekrany komputerów. W tym labiryncie każdy miłośnik książek spotyka bratnie dusze, zarówno sławnych, jak i anonimowych Czytelników z różnych krajów i epok. Autor tego dzieła, ilustrowanego i inkrustowanego licznymi anegdotami, uświadamia Czytelnikowi, że każdy zmienia się pod wpływem czytania i że każda lektura wpływa na ludzkie życie. Manguel opowiada o czytaniu na głos i po cichu, o wróżeniu z książek, o lekturach zakazanych i o złodziejach bibliotecznych. Jest to książka urocza, niezwykła, przepojona miłością do słowa pisanego, która udziela się także Czytelnikom
„Jak powieść”
Daniel Pennac
Pennac zastanawia się, kto zabił w młodych ludziach niewymuszoną przyjemność czytania, bezinteresowne poświęcanie czasu na lekturę. Sobie tylko znanymi sposobami rodzice, pedagodzy i wszelcy inni dogmatycy czytania sprawiają, że dzieci tracą radość z książki i zawartych w niej historii. Wszyscy pamiętamy sielankowe obrazki z wczesnego dzieciństwa, kiedy to rodzice na dobranoc opowiadają dzieciom bajki, czytają historie, a potem niepostrzeżenie pojawia się smutny widok popędzanego przez rodziców i nauczycieli nastolatka, który zasypia nad książką. Jak to się dzieje? – pyta Pennac. I zaraz daje receptę: czytać wspólnie, zupełnie niczego nie wymagając w zamian, nie niszczyć bezinteresowności – oto jedyny sposób.
„Biblioteka szaleńca. Największe kurioza wydawnicze”
Edward Brooke-Hitching
Książki śmiercionośne. Książki pisane krwią i oprawne w ludzką skórę. Książki tak długie, że mogłyby unicestwić wszechświat. Nowa niesamowita praca autora w której zapuszcza się w najmroczniejsze zakątki, polując na najdziwniejsze publikacje, i odkrywa fascynujące tło ich powstania. Znajdziemy tu istną bibliotekę szaleńca, zbiór ekscentrycznych woluminów, często kompletnie zapomnianych. Autor wytropił wiele przejawów dziwności wyobrażalnej – jak wspaniale iluminowany XV-wieczny opis procesu wytoczonego Jezusowi przez szatana bądź zaginione dramaty Szekspira i księgi Biblii – i powiązał je w jedyną w swoim rodzaju kolekcję, ucztę duchową dla każdego miłośnika literatury.
„Biblioteka o północy”
Matt Haig
Gdzieś poza krańcami wszechświata znajduje się biblioteka wypełniona niezliczoną liczbą książek, z których każda jest historią innej rzeczywistości. Kiedy śmierć kota okazuje się kroplą, która przepełnia czarę. Nora postanawia rozstać się z tym światem i… trafia do Biblioteki o Północy. Otrzymuje możliwość nowego życia i dokonania innych niż dotąd wyborów – może wybrać inny kraj zamieszkania, uratować związek z narzeczonym, zrealizować marzenie o zostanie glacjolożką. Każdy taki wybór to nowa przygoda, w trakcie której Nora musi odkryć, co tak naprawdę składa się na satysfakcjonujące życie. A przede wszystkim musi znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytanie: co sprawia, że w ogóle warto żyć…
„Cień wiatru”
Carlos Ruiz Zafón
W letni świt 1945 roku dziesięcioletni Daniel Sempere zostaje zaprowadzony przez ojca, księgarza i antykwariusza, do niezwykłego miejsca w sercu starej Barcelony, które wtajemniczonym znane jest jako Cmentarz Zapomnianych Książek. Zgodnie ze zwyczajem Daniel ma wybrać, kierując się właściwie jedynie intuicją, książkę swego życia. Spośród setek tysięcy tomów wybiera nieznaną sobie powieść „Cień wiatru” niejakiego Juliana Caraxa. Zauroczony powieścią i zafascynowany jej autorem Daniel usiłuje odnaleźć inne jego książki i odkryć tajemnicę pisarza, nie podejrzewając nawet, iż zaczyna się największa i najbardziej niebezpieczna przygoda jego życia, która da również początek niezwykłym opowieściom, wielkim namiętnościom, przeklętym i tragicznym miłościom rozgrywającym się w cudownej scenerii Barcelony gotyckiej i renesansowej, secesyjnej i powojennej.
„451 stopni Fahrenheita”
Ray Bradbury
Bestsellerowa, powieść science-fiction. Poznajemy w niej antyutopijny świat, w którym książki są zakazane i palone. Czy znajdzie się ktoś, kto zdobędzie się na odwagę by zmierzyć się z bezwzględnym systemem? Jak wyglądałby świat, w którym zakazane jest czytanie? Gdzie nie byłoby książek, możliwości pójścia do biblioteki, ani księgarni? Właśnie taką rzeczywistość zobaczymy, sięgając po powieść „451 stopni Fahrenheita”.
„Złodziejka książek”
Markus Zusak
Bohaterką powieści jest Liesel, dziewczynka, która jeszcze przed wybuchem wojny trafia do rodziny zastępczej w małym niemieckim miasteczku. Tam szybko znajduje odskocznię w świecie książek, które okażą się jej zbawieniem w trudnym czasie. Niełatwe czasy przeżywa również literatura piękna – książki płonące na stosach nazistów to powszechny widok. Poruszająca lektura o sile przyjaźni, o miłości do literatury. Na długo zostanie Wam w pamięci, a rozwiązanie narracyjne pewnie będzie niezłym zaskoczeniem
„Magiczna biblioteka Bibbi Bokken”
Jostein Gaarder, Klaus Hagerup
Nils mieszka w Oslo, Berit w Fjaerland na zachodzie Norwegii. Piszą do siebie listy w książce, którą wysyłają pocztą. Pewnego dnia Berit widzi, jak tajemniczej damie wypada z torebki list. Czyta go ukradkiem. Jest w nim mowa o książce, która ukaże się dopiero w przyszłym roku. Kto napisał ten niezwykły list? Czy można trzymać w ręku książkę, która dopiero zostanie wydana? I kim jest Bibi Bokken? Dlaczego w jej domu nie ma książek, chociaż wiadomo, że je zbiera? Nils i Berit szukają nie tylko tajemniczej książki, ale także magicznej biblioteki. Poszukiwania zaprowadzą Nilsa i Berit w świat książek, który narodził się przed kilkoma tysiącami lat, kiedy wymyślono pierwsze litery.
„Szczęśliwi ludzie czytają książki i piją kawę”
Agnes Martin-Lugand
Francuski fenomen wydawniczy. Mąż i córeczka Diane zginęli w wypadku samochodowym. Gdyby nie pozwoliła im wtedy wyjść z domu na krótką przejażdżkę, wszystko wyglądałoby inaczej. Teraz jest sama i jej całe życie sprowadza się do bezsensownego, kurczowego trzymania się pamięci o jej bliskich. Kiedy postanawia wyjechać do małego miasteczka w Irlandii, które zawsze chciał odwiedzić jej mąż, ma nadzieję, że tam wszyscy zostawią ją w spokoju. Nie przypuszczała, że zaangażowani sąsiedzi, nastrojowy klimat miasteczka i pewien gburowaty nieznajomy pomogą jej odnaleźć utraconą radość życia.
„O pisaniu książek i paru innych sprawach”
Dominika Ciechanowicz
Każdy z nas tworzy książki – czy to używając do tego pióra, czy samej tylko myśli. Żyjemy takim „pisaniem”, pracując dzielnie nad akcją i dialogami. W końcu nie raz i nie dwa zastanawialiśmy się, czy warto byłoby napisać coś o nas samych, a o tym jest właśnie debiut Dominiki Ciechanowicz.
„O pisaniu na chłodno”
Remigiusz Mróz
W tej książce Remigiusz Mróz daje się poznać od dotychczas skrzętnie skrywanej strony. Opisuje swoją pisarską drogę i trzyma czytelnika w napięciu niczym w jednym ze swoich najlepszych kryminałów. Odkrywa kulisy własnego warsztatu, a ostatecznie udowadnia, że każdy z nas nosi w sobie przynajmniej jedną nienapisaną książkę. Wszystko to robi na chłodno, ale także z przymrużeniem oka – dzięki czemu pozycja ta to nie tylko wyczerpujące kompendium pisarskie dla wszystkich, którzy myślą o stworzeniu własnej powieści, ale także porywająca, zabawna i momentami poruszająca lektura.
Wystawę przygotował Dział Udostępniania i Informacji Naukowej
Zdjęcia i opracowanie graficzne: Piotr Kasprzyk z Działu Systemów Informatycznych i Zbiorów Elektronicznych
Opisy książek pochodzą m.in. z portali:
https://allegro.pl/
https://bardziejlubieksiazki.pl/
https://lubimyczytac.pl/
Skład: Marcin Podolan z Działu Systemów Informatycznych i Zbiorów Elektronicznych