Biblioteka Uniwersytetu Opolskiego gości w swoich murach wystawę pt. W jedności siła – 25. rocznica obrony województwa opolskiego. Za jej powstaniem stoi kilka instytucji i organizacji, mianowicie: samorząd Województwa Opolskiego, Polskie Towarzystwo Historyczne, Archiwum Państwowe w Opolu, Instytut Śląski oraz grupa Kocham Opole & Opolskie. Przedsięwzięcie swoim patronatem objął Marszałek Województwa Opolskiego Andrzej Buła. Autorami wystawy są: Sebastian Ruszała, Aleksandra Starczewska-Wojnar, Krzysztof Stecki oraz Andrzej Sznejweis.
Kolejne plansze wystawy prowadzą widza przez historię niezwykłego zrywu społecznego, jaki połączył rzesze ludzi z różnych środowisk pod jednym hasłem: Brońmy Swego Opolskiego! To masowe poruszenie wzbudziło się w obliczu planowanej reformy administracji publicznej. Zakładała ona nowy podział terytorialny państwa i m.in. likwidację województwa opolskiego, którego obszar miał wejść w skład województwa śląskiego ze stolicą w Katowicach. Sprzeciw mieszkańców był natychmiastowy i w przeciągu ledwie paru dni przybrał zorganizowaną formę, czego przejawem było utworzenie Obywatelskiego Komitetu Obrony Opolszczyzny „OKOOP”.
Ekspozycja (za pośrednictwem kodu QR) przytacza wypowiedzi wybitnych postaci, które włączyły się do sprzeciwu wobec władz państwowych, na kilkunastu posterach prezentuje dokumenty z tego okresu, wycinki prasowe, fotografie dokumentujące ogromną mobilizację społeczeństwa, czującego i przekonanego, że stanowi zwartą wspólnotę o indywidualnych cechach, które mogą ulec zatarciu, jeśli Opolszczyznę wchłonie inne województwo. Tysiące mieszkańców miast i wsi, różne instytucje, organizacje i media, diecezja opolska i mniejszość niemiecka, środowiska lokalne, artystyczne i naukowe, firmy i zakłady pracy – zjednoczone wokół wspólnego celu, w pokojowy sposób przeprowadziły czwarte powstanie śląskie, broniąc swego regionu – swojej małej ojczyzny.
Co prawda, znany jest finał tego ogromnego zaangażowania, listów i petycji, uchwał i rezolucji, wywieszania żółto-niebieskich flag, protestów przed Sejmem i Urzędem Rady Ministrów, manifestacji, wieców i różnorodnych akcji, artykułów prasowych i Łańcucha Nadziei. Widzimy, że Śląsk Opolski ochronił swą tożsamość, odrębność i integralność. I traktujemy istnienie województwa opolskiego, jako naturalny, oczywisty fakt. Pomimo to, warto przyjść i zapoznać się z treściami wystawy, aby dowiedzieć się, lub przypomnieć sobie, ile trudu i gorących emocji to kosztowało i komu zawdzięczamy obecny stan.
To, co udało się wywalczyć po półrocznej batalii, to, co zatwierdziły władze państwowe w połowie 1998 roku, jest naszą obecną rzeczywistością. Opolszczyzna nie tylko obroniła swój niezależny byt administracyjny, ale nawet powiększyła terytorium o Dobrodzień, Gorzów Śląski, Olesno i Praszkę. Dla upamiętnienia tych wydarzeń rokrocznie w czerwcu obchodzone jest Święto Województwa Opolskiego. Na co dzień zaś przypomina o nich postawiony na placu Wolności pomnik „Brońmy Swego Opolskiego”. Zbudowany został dzięki zachętom czytelników „Nowej Trybuny Opolskiej”, a za projekt posłużył rysunek satyryka Andrzeja Czyczyły, towarzyszący artykułom na temat działań OKOOP-u. Wąsaty wiarus w ułańskim mundurze salutuje przy armacie, która miast lufy ma Wieżę Piastowską, jako symbol regionu. Oba elementy stoją na podstawie w kształcie mapy województwa. Pomnik jest świadectwem spontanicznej inicjatywy społeczeństwa obywatelskiego, udanej współpracy ponad podziałami i zwycięstwa demokracji, domagającej się posłuchu u wybranych przez siebie władz.
Zapraszamy do holu na parterze Biblioteki Głównej UO (ul. Strzelców Bytomskich 2).
Dział Udostępniania i Informacji Naukowej
Zdjęcia: Piotr Kasprzyk z Działu Systemów Informatycznych i Zbiorów Elektronicznych
Tekst (w oparciu o materiały wystawowe), opracowanie graficzne i skład: Marcin Podolan z Działu Bazy Wiedzy i Analiz Bibliometrycznych