W naszej strefie geograficznej święta Bożego Narodzenia przypadają na okres zimy. A paradoksalnie uważa się, iż są pełne ciepła – takie przynajmniej budzą skojarzenia. Obecna wystawa Biblioteki UO pod wspólnym tytułem „Boże Narodzenie” przedstawia książki nie tylko wpisujące się w ten klimat. Są i takie, których treść pokazuje święta z innej perspektywy.
Skoro o świętach mowa, wypada zwrócić uwagę na historyczno-pedagogiczną książkę o dawnych zabawkach – wszak najcieplejsze wspomnienia świąt wiążą się także z prezentami. Nie one są tu jednak najważniejsze. Warto przytoczyć słowa, jakie w „Opowieści wigilijnej” zawarł Charles Dickens: Jest mnóstwo rzeczy, które przyniosły mi wiele dobrego, choć nie przyniosły mi żadnego zysku. Taką rzeczą są właśnie święta Bożego Narodzenia. Oczywiście, jest to czas hołdu i czci dla samego wydarzenia, ale dla mnie te święta to także miły czas dobroci, wybaczania i miłosierdzia.
Niełatwo o te wartości w trudnych czasach wojny, gdy świętowano w konspiracji, ukryciu, lub w obozie. Sylwia Winnik pisze, jak mimo niedostatku i zagrożenia – przy całej swej skromności święta nabierały jeszcze większego znaczenia. Nieco odmiennej świątecznej atmosfery można się spodziewać w opowiadaniach kryminalnych wybranych przez Ottona Penzlera. Z kolei intrygujące wydaje się umieszczenie na tle świąt fabuły z nurtu fantastyki. Inaczej znowu toczą się historie, do których napisania inspirację stanowiły świąteczne piosenki. Pośród zbioru w gablotach nie mogło rzecz jasna zabraknąć pozycji o kulinarnych specjałach, jak również poradnika dotyczącego pomysłowych dekoracji bożonarodzeniowych i zabawek pod choinkę.
Zapraszamy do wizyty. Wystawa znajduje się na pierwszym piętrze w Bibliotece Głównej, ul. Strzelców Bytomskich 2. Poniżej przybliżamy wybrane publikacje, zachęcając do ich wypożyczenia po zakończeniu wystawy.
Najsłynniejsze opowiadania wigilijne
Charles Dickens, Anthony Trollope
Ta niezwykła książka jest idealnym prezentem dla wszystkich miłośników tradycyjnych świątecznych opowieści. Zawiera najsłynniejszą opowieść wigilijną wszech czasów autorstwa Charlesa Dickensa oraz dwa słynne świąteczne utwory Anthony’ego Trollope’a, ukazujące zabawny, a zarazem wnikliwy portret wiktoriańskiej Anglii.
Opis pochodzi z okładki
Sprawdź dostępność w biblioteceMoc truchleje. Opowieści wigilijne 1939-1945
Sylwia Winnik
Święta w czasie wojny na zawsze zapadają w pamięć. Cudem zdobyte jedzenie, tekturowa choinka w kącie celi i wspólnie odśpiewane „Bóg się rodzi” na tyłach baraku były szczytem odwagi. Ale tak spędzone Boże Narodzenie stawało się też namiastką domu, iskierką nadziei, że kiedyś jeszcze spędzi się je z bliskimi.
Sylwia Winnik sięga po nieznane dotąd świąteczne wspomnienia świadków historii. Inspiracją była dla niej opowieść rodzinna – wspomnienia prababci o Bożym Narodzeniu obchodzonym tuż po wojnie. W skromnych warunkach, ale w niepowtarzalnej rodzinnej atmosferze. Prababcia Emilia w czasie wojny ledwie uniknęła wywiezienia do Auschwitz. Te święta były więc dla niej prawdziwym cudem.
„Moc truchleje. Opowieści wigilijne 1939–1945” to zbiór wspomnień dotyczących świąt spędzonych w obozach koncentracyjnych, w kołchozach na Syberii albo w konspiracji. Te chwytające za serce historie udowadniają, że w skrajnych sytuacjach to poczucie wspólnoty z innymi ludźmi może dać nadzieję i siłę, by przetrwać.
Opis pochodzi z okładki
Sprawdź dostępność w biblioteceFantastyczne opowieści wigilijne
Antologia świątecznych opowiadań najlepszych zagranicznych i polskich autorów fantastyki. Wśród nich między innymi: Orson Scott Card, Joe Haldeman, Connie Willis, Łukasz Orbirowski, Marek Oramus i Mirosława Sędzikowska.
Opis pochodzi z okładki
Sprawdź dostępność w biblioteceŚwiąteczne tajemnice. Najlepsze świąteczne opowieści kryminalne
Wybór i opracowanie Otto Penzler
W tej unikalnej antologii znalazły się rozmaite opowiadania kryminalne pióra zarówno słynnych autorów (takich jak Agatha Christie, Thomas Hardy i Arthur Conan Doyle), jak i mniej znanych pisarzy. Wiktoriańskie opowiadania sąsiadują tu ze współczesnymi utworami, przerażające i trzymające w napięciu historie z zabawnymi i przytulnymi opowieściami, a klasyczne metody rozwiązywania zagadek kryminalnych z nowoczesnymi śledztwami policyjnymi.
Tak duży wybór sprawi, że każdy czytelnik znajdzie tu coś dla siebie, a lektura tych opowiadań stworzy niepowtarzalny świąteczny nastrój w każdym domu.
Opis pochodzi z okładki
Sprawdź dostępność w biblioteceDziewięć świątecznych piosenek
Ewelina Nawara, Aleksandra rak, Joanna Wtulich, Justyna Leśniewicz, Maria Zdybska, Patrycja Żurek, Małgorzata Falkowska, Daria Skiba, Barbara Mikulska
Pierwsza taka antologia. Opowiadania zainspirowane piosenkami świątecznymi.
Czy w jednej piosence może kryć się historia, którą można opowiedzieć tysiącami słów? „Dziewięć świątecznych piosenek” to zbiór opowiadań, które otulą cię niczym ciepły kocyk. Historie, które mogłoby napisać życie, oprószone odrobiną świątecznej magii. Która opowieść spodoba ci się najbardziej? Która świąteczna piosenka stanie się najbliższa twojemu sercu?
Dziewięć utalentowanych polskich autorek. Dziewięć świątecznych piosenek. Dziewięć historii, które skradną ci serce.
Opis pochodzi z okładki
Sprawdź dostępność w biblioteceSmak świąt
Agnieszka Maciąg
Agnieszka Maciąg, znana polska modelka i dziennikarka, podpowiada, jak zaczarować i polubić zimę. W jej najnowszej książce znalazły się nie tylko świąteczne przepisy oraz pomysły na dekoracje i prezenty. Autorka podpowiada też czytelnikom, jak o siebie zadbać i sprawić, by zimowe miesiące były piękne i magiczne.
Opis pochodzi od wydawcy – strona empik
Sprawdź dostępność w bibliotecePomysłowe dekoracje na Boże Narodzenie
Ute Michalski, Tilman Michalski
Ute i Tilman Michalski przedstawiają projekty i sposób wykonania najpiękniejszych zabawek, pomysły na prezenty i świąteczne dekoracje oraz przepisy kulinarne. Szczegółowe opisy umożliwią szybkie wykonanie pokazanych przedmiotów.
Opis pochodzi z okładki
Sprawdź dostępność w biblioteceO zwykłych przedmiotach w niezwykłej codzienności. Bożonarodzeniowe zabawki dla dzieci na ziemiach polskich w II połowie XIX i na początku XX wieku
Katarzyna Kabacińska-Łuczak, Monika Nawrot-Borowska
Zabawki dziecięce stanowią ważny element kultury. Należy podkreślić, że zabawki i zabawy z ich wykorzystaniem były odbiciem oczekiwań społecznych danej epoki wobec dzieci oraz głoszonych poglądów pedagogicznych. Były istotnym elementem procesu wychowania – to właśnie one miały bawić, wychowywać, socjalizować i przygotowywać do pełnienia odpowiednich ról w społeczeństwie. Publikacja ma charakter interdyscyplinarny, została przygotowana w perspektywie historyczno-pedagogicznej. Autorki skupiły się na problematyce zabawek dziecięcych otrzymywanych w okresie świąt Bożego Narodzenia i ich wychowawczym znaczeniu. Tradycje bożonarodzeniowe są tłem do analizy problematyki świątecznych zabawek dziecięcych. Dawanie podarków – a szczególnie zabawek – to istotny aspekt obchodów bożonarodzeniowych; znaczenie ma kto, kiedy, jak i po co obdarowywał podarunkami. Ważny jest też czas poprzedzający bezpośrednio święta, w którym rodzice/dorośli dokonywali wyboru prezentów, a dzieci o nich marzyły i z niepokojem oraz niecierpliwością ich oczekiwały. Autorki w pracy wykorzystały różne źródła z badanego okresu: zarówno pisane, jak również ikonograficzne.
Opis pochodzi od wydawcy
Sprawdź dostępność w biblioteceOprócz tego wystawa prezentuje kilka innych interesujących wydawnictw. Jako że święta najsilniej przeżywają dzieci, polecamy interaktywne książki Magdaleny Młodnickiej: „Boże Narodzenie z kolędami” (książka z podkładami muzycznymi do śpiewania) i „Góralskie święta z Manią i Tyniem. Świąteczna opowieść z ruchomymi elementami”. Dla najmłodszych godna uwagi będzie również książka Ewy Stadtmüller pt. „Idą, idą Święta… Inscenizacje jasełek i opowieści wigilijnych dla dzieci w wieku przedszkolnym”. Dla obcokrajowców przydatne będą „Kolędy polskie: materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego” przygotowane przez Romualda Cudaka. Starszym czytelnikom proponujemy „Czterdzieści dni do świąt” Katarzyny Kozłowskiej oraz „Kochany święty Mikołaju” Debbie Macomber. Niejednego zainteresować może „Historia świątecznej choinki” napisana przez Józefa Naumowica; łasuchy z kolei znajdą coś dla siebie w poradniku „Przygotowujemy święta”, gdzie Monika Kilis przybliża przepisy na potrawy świąteczne. Życzymy smacznej lektury.
Wystawa i opisy książek: Dział Informacji Naukowej i Bazy Wiedzy
Zdjęcia i opracowanie graficzne: Piotr Kasprzyk z Działu Systemów Informatycznych i Zbiorów Elektronicznych
Tekst i skład: Marcin Podolan z Działu Systemów Informatycznych i Zbiorów Elektronicznych