Edmund Jan Osmańczyk urodził się w 10 sierpnia 1913 r. w Jagielnie niedaleko Strzelina. Dzieciństwo spędził na Śląsku Opolskim. Dzięki stypendium Związku Obrony Kresów Zachodnich, mając lat 14 rozpoczął naukę w Gimnazjum i Liceum Ojców Marianów w Warszawie. W wieku 17 lat został redaktorem naczelnym pisma szkolnego „Wiadomości Bielańskie”. Po uzyskaniu świadectwa maturalnego (1932 r.) podjął studia w Berlinie w Hochschule für Politik i jednocześnie na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Friedricha Wilhelma. Po relegowaniu z berlińskich uczelni kontynuował naukę na uniwersytetach w Bordeaux oraz Warszawie. Studia zawiesił rok przed wybuchem wojny.
W latach 1932–1939 działał w Związku Polaków w Niemczech. Był redaktorem naczelnym „Młodego Polaka w Niemczech” oraz kierował Centralą Prasową ZPwN w Berlinie. Jest twórcą nazwy Rodło oraz hymnu ZPwN. W sierpniu 1939 r. wyjechał do Warszawy, gdzie spędził wojnę pod fałszywym nazwiskiem Jan Gor. Podczas powstania warszawskiego służył w Armii Krajowej. W 1945 r. w roli korespondenta wojennego wziął udział w szturmie na Berlin.
Po wojnie działał w Komitecie Obywatelskim Polaków Śląska Opolskiego. Pracował jako korespondent zagraniczny w Polskim Radiu. Był posłem na Sejm PRL kilku kadencji. W 1989 r. zdobył mandat senatora z okręgu opolskiego, z listy Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”.
Edmund Osmańczyk był poetą, pisarzem, publicystą, dziennikarzem i politologiem. Opublikował 52 książki, dziesiątki artykułów w prasie polskiej, zagranicznej i emigracyjnej. Udzielał licznych wywiadów i rozmów telewizyjnych i radiowych. W 1946 r. ukazała się jego najgłośniejsza książka Sprawy Polaków. Propagował w niej wartość pracy w życiu narodu i nawoływał do zaniechania postawy „walczącego patriotyzmu”. Na początku lat 70. wraz z Heleną Lehr przygotował księgę pamiątkową z okazji 50-lecia powstania Związku Polaków w Niemczech Polacy spod znaku Rodła. Opracował pierwszą na świecie Encyklopedię spraw międzynarodowych i ONZ, za którą w 1975 r. jednomyślną uchwałą Rady Wydziału Filologiczno-Historycznego WSP w Opolu nadano Osmańczykowi stopień naukowy doktora nauk humanistycznych.
Zmarł 4 października 1989 r. w Warszawie. Pochowany został w Opolu na cmentarzu obok kościoła Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha. Opole upamiętniło jego osobę nazwą ulicy, tablicą pamiątkową na rogu ulicy Osmańczyka i Rynku oraz pomnikiem na Wzgórzu Uniwersyteckim.
Materiały z Archiwum Rodła, Biblioteka UO.
Tekst: Elżbieta Niedźwiedź z Działu Zbiorów Specjalnych i Dokumentów Życia Społecznego
Opracowanie graficzne: Piotr Kasprzyk z Działu Systemów Informatycznych i Zbiorów Elektronicznych