| Programy otwartego publikowania umożliwiają polskim autorom bezpłatne publikowanie artykułów w modelu Open Access.
.
Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej ACS 2023-2025
Ostatnia aktualizacja 21.10.2024 r.: została wyczerpana pula artykułów dostępnych w programie publikowania otwartego ACS
14.10.2024: w najbliższych dniach zostanie wyczerpana pula artykułów dostępnych w programie publikowania otwartego ACS. Do dzisiaj zostały zaakceptowane 384 artykuły – do wykorzystania pozostaje już tylko 14 z puli 398 artykułów na 2024 rok.
Program działa od 1 stycznia 2024 r. z nową pulą 392 artykułów na 2024 r., rozszerzoną o 6 artykułów po włączeniu do programu 2 nowych uczestników w 1. kwartale 2024 r.
Informacje ze strony ICM UW. Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach uczestniczących w konsorcjum, w tym na Uniwersytecie Opolskim.W 2024 roku program obejmuje 86 czasopism wydawanych przez ACS (wszystkie tytuły z listy czasopism dostępnych w roku 2024 objęte są programem publikowania otwartego), w tym 70 czasopism hybrydowych i 16 czasopism otwartych. Program obejmuje wszystkie typy artykułów za wyjątkiem: Additions and Corrections, Expressions of Concern, Retraction, In This Issue, Introducing our Authors. Program pozwala na publikację otwartą na licencji CC-BY bez opłat dla autorów określonej liczby artykułów przyjętych do publikacji w bieżącym roku (uwaga: decyduje data “Manuscript Acceptance Date” określana czasem w artykułach jako “Revised”). Pula nie jest rozdzielona na instytucje i artykuły są włączane do programu w kolejności przyjęcia do publikacji.
Autorzy, którzy wysyłają artykuły do recenzji w czasopiśmie ACS, powinni zwrócić uwagę, że na tym etapie (“online manuscript submission process”) wypełniają formularz on-line, w którym powinni wybrać swoją afiliację z listy instytucji. Zalecane jest także, ale nie obowiązkowe, podanie adresu email z domeny tej instytucji. Po zaakceptowaniu artykułu do publikacji autor wypełnia formularz Journal Publishing Agreement (JPA). Formularz automatycznie rozpoznaje na podstawie wcześniej wskazanej afiliacji, czy artykuł jest uprawniony do programu i oferuje autorowi publikację OA w ramach programu z zachowaniem praw autorskich. Formularz pozwala także na rezygnację z praw autorskich (ta opcja nie wyklucza z programu, ale jest rekomendowana przez ICM) lub rezygnację z programu i publikację w modelu tradycyjnym. W przypadku wyboru przez autora publikacji OA, system przesyła informację o artykule do ICM, który sprawdza, czy odpowiednia afiliacja jest podana w artykule, oraz potwierdza włączenie artukułu do programu. Autorzy, którzy po akceptacji artykułu nie dostali propozycji włączenia do programu, mogą zgłaszać się do ICM na adres wbn@icm.edu.pl załączając aktywny link DOI do artykułu, a jeśli ten link nie jest aktywny, to stronę/y z tytułem, autorami i afiliacjami z zaakceptowanego manuskryptu. Autorzy korzystający z programu mogą także uzyskać pomoc na każdym etapie publikacji w ACS pod adresem support@services.acs.org.
Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej CUP
Program publikowania CUP jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach uczestniczących w konsorcjum (w tym w Uniwersytecie Opolskim). W 2025 r. program publikowania CUP zapewnia możliwość nieograniczonego publikowania w modelu Open Access artykułów w czasopismach hybrydowych oraz GOLD OA wydawnictwa CUP, które są zawarte w kolekcji FULL. Czyli praktycznie we wszystkich tytułach poza tymi tytułami, które oznaczono jako „NO OA” i „N/A” w załączonym pliku. Lista tytułów zawartych w kolekcji. Akceptacja opłaty za APC następuje według kolejności nadsyłanych zgłoszeń.
Autorzy korespondencyjni, którzy wysyłają artykuł do recenzji, powinni wykazać swoją przynależność instytucjonalną, np. podając swój identyfikator ORCID. Zalecane jest także korzystanie z e-maila instytucjonalnego, co ułatwi identyfikację instytucji autora. Po recenzjach oraz po zaakceptowaniu artykułu przez zespół redakcyjny czasopisma, autor otrzyma wiadomość e-mail wraz z linkiem do strony danego czasopisma, na której znajdują się formularze niezbędne do przygotowania umowy licencyjnej. Autor, który chce opublikować artykuł otwarty, powinien wybrać jeden z dwu formularzy w sekcji „Open Access Articles” oraz wybrać wersję licencji Creative Commons. Wybór formularza zależy od tego, czy właścicielem praw autorskich danej publikacji jest autor/autorzy publikacji, czy też jego/ich pracodawcy. Po wypełnieniu i złożeniu formularza przez autora, artykuł jest kierowany do zatwierdzenia publikacji w ramach programu przez koordynatora, a po zakończeniu procesu autor otrzyma wiadomość e-mail z potwierdzeniem, że artykuł zostanie opublikowany w otwartym dostępie. Cały proces opisany jest krok po kroku w przewodniku „Step-by-step guide to publishing Open Access in Cambridge Journals”.
Dodatkowe informacje:
Cambridge Open Access – ogólne informacje dotyczące publikowania otwartego CUP
Open Access: Waivers and Discounts – bieżące warunki umowy z CUP
Program publikowania otwartego De Gruyter na 2025 r.
W związku z podpisaniem umowy na subskrypcję e-czasopism De Gruyter autorzy z afiliacją Uniwersytetu Opolskiego mają możliwość ubiegania się o darmową publikację w formule Open Access. Po otrzymaniu przez autora wiadomości e-mail z potwierdzeniem zakwalifikowania do programu koszt publikacji zostanie pokryty w ramach umowy. Liczba publikacji na rok 2025 jest bez limitu.
Lista czasopism objętych umową bezpłatnego publikowania na rok 2025
Program publikowania otwartego Elsevier w ramach licencji krajowej 2022-2024
UWAGA! Ostatnia aktualizacja 03.07.2024: zostało wykorzystane 391 artykułów z puli 1013 artykułów na 2024 r. Do programu uprawnione są artykuły, które zostały wysłane do czasopism już w 2024 r. Lista czasopism objętych programem jest ograniczona (patrz link poniżej), co jest powiązane z ograniczeniem licencji na dostęp do czasopism. Afiliacja autorów w programie Elsevier jest weryfikowana przez lokalnych administratorów w instytucjach. Kontakt do lokalnych administratorów można uzyskać pod adresem wbn@icm.edu.pl.
LISTA CZASOPISM hybrydowych udostępnionych do programu 2024
Umowa na licencję krajową Elsevier 2022-2024 obejmuje publikację ograniczonej liczby artykułów, które są zwolnione z opłaty Article Processing Charge (APC) (czyli tzw. “program A” w nomenklaturze z poprzedniej umowy). W każdym roku umowy program obejmuje 1013 artykułów wysłanych do czasopism w danym roku.
Program w 2024 r. obejmuje 1102 czasopisma hybrydowe pochodzące z 7 kolekcji tematycznych Science Direct zgodnie z ograniczeniem licencji krajowej wprowadzonym w grudniu 2022 r.: Biochemistry, Genetics and Molecular Biology, Computer Science, Engineering, Health Sciences, Immunology and Microbiology, Mathematics i Physics and Astronomy; oraz z grupy Lancet.
Typy artykułów: Case Reports, Data, Full Length Articles, Micro Articles, Software, Reviews, Replication Study, Short Communications, Short Surveys, Videos, Practice Guidelines i Protocols, patrz opis typów.
Przedmiot finansowania
Przedmiotem tym jest opłata za publikację otwartą, tzw. Article Processing Charge (APC). Jej wysokość zależy od czasopisma. Opłaty za usługi dodatkowe (np. odbitki, kolorowe rysunki w wersji drukowanej) rozliczane są osobno, na koszt autora i bez zniżki na podstawie indywidualnej faktury.
Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach, które są objęte licencją krajową Elsevier oraz założyły konto administracyjne w systemie Elsevier Open Access Platform (EOAP) do weryfikacji afiliacji swoich autorów, patrz lista instytucji. Wg umowy autor korespondencyjny jest jedynym autorem, który zarządza procesem publikacji artykułu od przesłania do akceptacji i prowadzi korespondencję w tej sprawie z Elsevier.
Jak zgłosić artykuł do programu? [informacja ze strony WBN]
„W ramach programu w 2024 r. można opublikować artykuł wysłany do czasopisma w 2024 r. po zaakceptowaniu artykułu do publikacji, jeśli pula programu nie jest jeszcze w tym momencie wyczerpana. W momencie składania manuskryptu do czasopisma autor może otrzymać od wydawcy informację o możliwym rabacie z tytułu programu, ale jest to tylko informacja o spełnianiu kryteriów do programu, a nie gwarancja dostępności puli. Autor korespondencyjny, którego artykuł został zrecenzowany i zaakceptowany do publikacji, otrzymuje od Elsevier link do formularza Rights and Access. Formularz służy do wyboru publikacji w modelu subskrypcyjnym lub otwartym (gold open access) oraz umożliwia skorzystanie z programu dla polskich autorów. W formularzu należy wskazać organizację, która powinna być zgodna z afiliacją lub jedną z afiliacji przypisanych do autora korespondencyjnego na stronie tytułowej artykułu. Jeśli organizacja, czasopismo oraz typ artykułu są objęte polskim programem, a pula programu jest nadal dostępna w momencie wypełniania formularza, to formularz automatycznie wyświetli autorowi opcję publikacji otwartej w ramach programu i zwolnienia z opłaty APC, patrz prezentacja formularza dla programu. Po wyczerpaniu dostępnej puli formularz oferuje publikację w modelu subskrypcyjnym lub w modelu otwartym na koszt autora.
W przypadku wyboru opcji publikacji otwartej autor musi także wybrać w dalszej części formularza typ licencji CC-BY lub CC-BY-NC-ND. Od marca 2022 w niektórych czasopismach Elsevier jest także do wyboru opcja licencji CC-BY-NC. Autor może wybrać licencję według własnego uznania, ale zwracamy uwagę, że licencja CC-BY jest wymagana w Planie S, którego sygnatariuszem jest m.in. NCN, patrz informacja na stronie NCN. Po wybraniu przez autora opcji publikacji otwartej w programie artykuł zostanie przesłany do weryfikacji, po której autor dostanie kolejnego e-maila z informacją o wyniku weryfikacji. Uwaga: autor według własnego uznania może wybrać tradycyjną bezpłatną publikację artykułu (opcja „subskrypcja”) i nie będzie to skutkować żadnym ograniczeniem dostępu do programu w przyszłości.”
Więcej szczegółowych informacji, z którymi należy się zapoznać
Wszelkie pytania w sprawie programu należy kierować do:
– wydawnictwa Elsevier Support@elsevier.com
– Wirtualnej Biblioteki Nauki wbn@icm.edu.pl
W przypadku problemów z publikacją konkretnego artykułu należy podać w korespondencji identyfikator DOI, jeśli jest już przypisany do artykułu.
Informacja o polskim programie jest także dostępna na stronie Elsevier.
Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej IOP
Ostatnia aktualizacja 22.05.2024: w I kwartale 2024 roku w ramach programu zostało opublikowanych 30 artykułów. Program działa od 1 stycznia 2024. z nieograniczoną pulą na 2024 r.
Informacje ze strony ICM UW. Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach uczestniczących w konsorcjum IOP, w tym w Uniwersytecie Opolskim. W 2024 roku program obejmuje hybrydowe i w pełni otwarte czasopisma IOP oraz wszystkie typy publikacji. Program pozwala na publikację na licencji CC-BY bez opłat nieograniczonej liczby artykułów przyjętych do publikacji w bieżącym roku. Pula nie jest rozdzielona na instytucje i artykuły są włączane do programu w kolejności przyjmowania artykułów do publikacji.
IOP rozpoznaje artykuły uprawnione do programu na podstawie afiliacji podanej przez autora korespondencyjnego w formularzu przy wysyłaniu manuskryptu do czasopisma. W ramach nowego systemu wprowadzonego przez IOP w 2021 r. autor wypełnia dodatkowy formularz w trakcie recenzji albo zaraz po akceptacji artykułu. W tym formularzu autor ma możliwość wyboru publikacji OA w ramach programu i z zachowaniem praw autorskich. W przypadku takiego wyboru system przesyła informację o artykule do ICM, który sprawdza, czy odpowiednia afiliacja jest podana w artykule, oraz potwierdza włączenie artykułu do programu. Autorzy, którzy wraz z akceptacją artykułu nie dostaną propozycji publikacji OA w ramach programu, mogą zgłaszać się do ICM na adres wbn@icm.edu.pl załączając stronę/y z tytułem, autorami i afiliacjami z zaakceptowanego manuskryptu.
Broszura o programie przygotowana przez wydawcę oraz informacja o programie na stronie wydawcy.
Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej LWW
Ostatnia aktualizacja 14.08.2024: Z puli 17 voucherów na rok 2024 wykorzystano 6 artykułów (z czego 5 w ramach retrokonwersji). W związku z przyznaniem dofinansowania przez MNiSW oraz podpisaniem nowej umowy z wydawcą, program 2024 r. z nową roczną pulą 17 artykułów został uruchomiony w dniu 09.04.2024 r.
Informacje ze strony ICM UW.Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych we wszystkich instytucjach uczestniczących w konsorcjum. Program obejmuje 249 czasopisma hybdrydowe LWW. Program pozwala na publikację bez opłat dla autorów określonej puli artykułów przyjętych do publikacji w bieżącym roku. Pula nie jest rozdzielona na instytucje i artykuły będą włączane do programu w kolejności zgłoszeń dokonywanych przez autorów po przyjęciu artykułów do publikacji. Artykuły opublikowane w modelu subskrypcyjnym w okresie od początku roku do momentu uruchomienia programu mogą zostać włączone do programu i przekształcone na model otwarty (tzw. retroaktywacja). Autorzy takich artykułów mogą poprosić Wydawcę o retrospektywną konwersję artykułu do otwartego dostępu w czerwcu 2024 r. pod warunkiem, że artykuł został przyjęty do publikacji po 1 stycznia 2024 r., a na początku czerwcu 2024 r. będzie wykorzystane mniej niż 8 artykułów z puli 17 artykułów otwartych.
Autor, który chce skorzystać z programu, powinien, po otrzymaniu akceptacji artykułu od redakcji, skontaktować się emailowo z ICM na adres wbnoa@icm.edu.pl (uwaga: od 2023 r. program LWW jest administrowany bezpośrednio przez ICM), przesyłając pierwszą stronę zaakceptowanego artykułu. ICM zweryfikuje afiliację autora (powinna być zgodna z listą instytucji w konsorcjum) oraz jej uwidocznienie w artykule. Ogólne pytania dotyczące programu można także kierować do wydawcy, osoba kontaktowa: Katarzyna Czerwińska, Katarzyna.Czerwinska@wolterskluwer.com. Informacja o programie jest także dostępna na stronie wydawcy.
Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej OUP
Aktualizacja 30.09.2024: program publikowania otwartego został uruchomiony w ramach nowej umowy podpisanej we wrześniu 2024 r. z nieograniczoną pulą artykułów. Artykuły opublikowane w okresie zawieszenia programu będą mogły zostać zamienione na model otwarty (“retroaktywacja”).
Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w Uniwersytecie Opolskim. Programem objęte jest 357 czasopism hybrydowych z listy na stronie wydawcy (uwaga: programem objęte są tylko czasopisma hybrydowe, które mają dopisek “yes” w kolumnie D na liście). Program OUP nie obejmuje czasopism w pełni otwartych (fully OA titles), ale autorzy korespondencyjni z instytucji objętych programem mogą korzystać z 10% zniżki do opłaty APC w tych czasopismach.
Autor artykułu zaakceptowanego do publikacji powinien wypełnić formularz on-line zgodnie z instrukcją wydawcy. Autor korespondencyjny powinien posługiwać się adresem e-mail z domeny instytucji uczestniczącej w programie, co gwarantuje, że system automatycznie prześle zapytanie o weryfikację artykułu do administratora konsorcjum. Autor posługujący się e-mailem spoza domeny instytucji po otrzymaniu akceptacji artykułu od redakcji powinien dodatkowo skontaktować się z koordynatorem. Koordynatorem licencji i programu OUP od 2021 r. jest firma Ebsco, osoba kontaktowa: Anna Abramowska AAbramowska@ebsco.com.
Retroaktywacja: autorzy z instytucji objętych programem w 2024 r., którzy opublikowali swoje artykuły w modelu subskrypcyjnym w okresie zawieszenia programu tj. od stycznia do września 2024 r. w czasopismach objętych programem, otrzymają informację od wydawcy o możliwości przekształcenia artykułu na model otwarty w ramach programu. Wydawca roześle tę informację niezwłocznie po uruchomieniu programu, czyli na początku października 2024 r. Autor, który będzie chciał skorzystać z tej możliwości, powinien to potwierdzić e-mailowo wydawcy (zasada “opt-in”). Retroaktywacja będzie możliwa do grudnia 2024 r.
Dostępna jest także informacja o programie publikowania dla konsorcjum na stronie wydawcy oraz adres kontaktowy do wydawcy w sprawach publikowania jnls.author.support@oup.com.
Więcej informacji na stronie ICM – Wirtualna Biblioteka Nauki
Program publikowania otwartego Springer w ramach licencji krajowej 2022-2024
Program publikowania otwartego Springer został wznowiony. Ostatnia aktualizacja 03.07.2024: zostało wykorzystane 597 artykułów z puli 1363 artykułów na 2024 r. [08.04.2024]: w związku z przyznaniem finansowania przez MNiSW na 2024 r. program został wznowiony z pulą 1363 artykułów na 2024 r.
Czasopisma Springer objęte programem (lista zaktualizowana 08.04.2024)
Lista instytucji uprawnionych do programu (aktualizacja 19.06.2024)
Prezentacja formularza dla autorów Open Access Systems Solution
Program, który umożliwia polskim autorom afiliowanym w polskich instytucjach akademickich publikowanie artykułów otwartych na licencji CC BY w czasopismach hybrydowych Springer (LISTA). Koszty ich publikacji pokrywane są ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Beneficjenci programu: autorzy korespondencyjni afiliowani w polskich instytucjach akademickich zgłoszonych do licencji krajowej Springer. Afiliacja autora korespondencyjnego powinna być podana w nagłówku artykułu (w formie pozwalającej na jednoznaczną identyfikację z instytucją na powyższej liście). Autor korespondencyjny może podać w artykule więcej niż jedną afiliację i wystarczy, aby przynajmniej jedna z nich była zgodna z listą. Afiliacja ewentualnych współautorów artykułu nie ma znaczenia.
Typy artykułów objętych programem: OriginalPaper, ReviewPaper, BriefCommunication oraz ContinuingEducation. Program nie obejmuje EditorialNotes, News, Letters.
Prezentacja Open Access Systems Solution (nowy system, który w 2021 r. zastąpił dotychczasowy MyPublication)
Procedura publikowania:
Po przyjęciu artykułu do publikacji autor korespondencyjny otrzymuje e-mail, który zawiera link służący do zakończenia procesu publikacji. Link prowadzi na stronę, na której należy kliknąć ‘Request login email’ (patrz prezentacja, str. 3), po czym autor otrzyma drugi e-mail z linkiem do formularza Open Access Systems Solution. W formularzu autor korespondencyjny musi wskazać swoją afiliację (patrz prezentacja, str. 5) na liście, która zawiera instytucje objęte umowami na publikowanie otwarte ze Springerem. Wybrana afiliacja musi być jedną z afiliacji autora podanych w artykule. Na liście w formularzu występują nazwy angielskie polskich instytucji, ale wybór z tej listy służy wyłącznie potwierdzeniu afiliacji przez autora, natomiast w artykule może występować nazwa instytucji w dowolnej wersji językowej. Jeśli w momencie wypełniania formularza pula artykułów w programie na danych rok nie jest jeszcze wyczerpana i system rozpozna wybraną instytucję jako należącą do programu, to formularz wyświetli informację “Open access at no cost to you” (patrz prezentacja, str. 6), która dotyczy umowy krajowej obejmującej wszystkie polskie instytucje akademickie zgłoszone do licencji Springer. Po kliknięciu w ‘Yes, submit for approval’ informacja o artykule zostanie wysłana do lokalnego administratora w instytucji w celu weryfikacji afiliacji. O wyniku weryfikacji autor zostanie powiadomiony e-mailem (patrz prezentacja, str. 9). Akceptacja publikacji w programie OA oznacza, że koszt publikacji zostanie pokryty z opłaty za licencję krajową wniesioną do Springera przez ICM i finansowaną ze środków MEiN.
Procedura jest wykorzystywany przez Springera do obsługi większości czasopism hybrydowych, za wyjątkiem niektórych czasopism, które na liście czasopism w kolumnie J zostały oznaczone jako niestandardowe. W przypadku tych czasopism autor korespondencyjny otrzyma specjalne instrukcje postępowania od redakcji. Ponadto formularz Open Access Systems Solution oferuje jedynie standardowy typ licencji otwartej CC-BY, która jest zgodna z planem S i rekomendowana przez WBN. Jeśli jednak autor chce opublikować swój artykuł na licencji CC-BY-NC, to powinien to zgłosić do wydawnictwa na adres ORSupport@springernature.com w momencie lub zaraz po pierwszym wysłaniu artykułu do czasopisma. Po akceptacji takiego artykułu autor otrzyma od wydawnictwa specjalny formularz dla niestandardowej licencji. W opisanych powyżej przypadkach niestandardowych informacja o artykule jest także wysyłana do lokalnego administratora w instytucji w celu weryfikacji afiliacji.
Kontakt w przypadku pytań i problemów:
– wydawnictwo Springer Nature oa.verification@springer.com
– obsługa WBN – w razie dalszych problemów – wbn-admins@icm.edu.pl
– strona wydawcy Open access agreement for Poland
SCOAP3 – Sponsoring Consortium for Open Access Publishing in Particle Physics
Program jest kontynuowany w sposób ciągły i bez ograniczeń na liczbę artykułów.
Międzynarodowe konsorcjum koordynowane przez CERN, które od początku roku 2014 finansuje otwarte publikacje naukowe z zakresu fizyki cząstek. W wybranych czasopismach fizycznych mogą publikować wszyscy naukowcy z krajów uczestniczących w konsorcjum i nie ponoszą za to żadnych opłat indywidualnych. Obecnie konsorcjum posiada umowy z wydawcami na okres 2020-2022 obejmujące 3 czasopisma APS (finansowane częściowo ze SCOAP3 oraz subskrypcji), 2 czasopisma Springer, 2 czasopisma Elsevier oraz po 1 czasopiśmie IOP, OUP i Uniwersytetu Jagiellońskiego, patrz scoap3.org. Więcej informacji
Science Advances (dodatek do licencji Science)
Program działa z nową roczną pulą 10 artykułów.
Czasopismo open access przeznaczone do publikowania otwartego. Krajowa opłata licencyjna Science finansowana przez MNiSW pokrywa koszt publikacji w czasopiśmie Science Advances dla maksymalnie 10 artykułów z Polski w każdym roku. Udział w programie przysługuje autorom korespondencyjnym afiliowanym w polskich instytucjach objętych licencją Science, w tym Uniwersytet Opolski. Program jest dodatkiem do licencji krajowej na dostęp do czasopisma Science w latach 2022-2024. Więcej informacji
W świecie naukowym istnieje zjawisko drapieżnych wydawców. Wyróżniamy dwa rodzaje zagrożeń: drapieżne czasopisma (predatory journals) i drapieżne wydawnictwa (predatory publishers).
Działalność drapieżnych wydawców opiera się na publikowaniu tekstów naukowych w zamian za opłatę uiszczaną przez autora. Publikacje te odbywają się zwykle na zasadzie otwartego dostępu (open access), a w szczególności gold open access.
Wydawcy tego typu publikują wszystkie nadesłane prace (także te odrzucane w innych czasopismach) i nie przeprowadzają procesu recenzyjnego.
Ich praktyka jest nie tylko nietyczna (niezgodna z etyką pracy naukowej), ale także dla autora bardzo niebezpieczna – wiąże się bowiem z przekazaniem drapieżnemu wydawcy wartościowego tekstu naukowego, którego nie będzie już można zgłosić do prawdziwie renomowanego czasopisma. To tylko jeden z przykładów konsekwencji publikacji tekstu w drapieżnym czasopiśmie.
W Liście dyrektora NCN na temat drapieżnych czasopism (predatory journals) z 21 września 2018 r. została przedstawiona definicja drapieżnych wydawców:
„Wydawnictwa te przedkładają swój własny zysk ponad etykę badań naukowych i zasady publikowania wyników, dlatego najczęściej publikują artykuły za opłatą w tzw. „złotym otwartym dostępie” (gold open access)”.
Jak podkreśla dyrektor NCN:
„w sytuacjach, kiedy z całą pewnością uda się ustalić, że artykuł finansowany ze środków NCN został opublikowany w czasopiśmie nieprzestrzegającym standardów oceny eksperckiej, będziemy wymagać od kierownika projektu usunięcia numeru projektu z publikacji, a w konsekwencji wykluczenia jej z raportu i zwrotu kosztów poniesionych na opublikowanie takiej pracy”.
Oznacza to, że jeśli artykuł zostanie opublikowany w czasopiśmie uznanym za drapieżne przy użyciu dofinansowania ze środków NCN, koszty poniesione na jego opublikowanie będą musiały zostać zwrócone.
Drapieżni wydawcy stosują wiele nieetycznych technik mających na celu stworzenie pozorów wiarygodności polityki wydawniczej. Ich oferta jest skierowana przede wszystkim do autorów mało doświadczonych, m.in. młodych naukowców i doktorantów. Wydawcy wykorzystują często pośpiech lub brak czujności autora i świadomie wprowadzają go w błąd. Oto przykładowe z działań drapieżnych wydawców:
Zawsze należy pamiętać, że wiarygodni wydawcy nie muszą zabiegać o publikacje – nie rozsyłają zaproszeń do autorów, a ich terminy publikacji są zazwyczaj długie ze względu na czasochłonny proces wydawniczy oraz liczbę zgłoszeń.
Zawsze przed zgłoszeniem tekstu do publikacji należy upewnić się, czy czasopismo, do którego chcesz aplikować, nie jest drapieżne.
Istnieje kilka sposobów weryfikacji wydawcy. Zacznij od sprawdzenia wskaźnika Impact Factor.
Sprawdź, czy czasopismo posiada wskaźnik Impact Factor notowany w Journals Citation Reports oraz czy jest indeksowane na bieżąco w renomowanych bazach danych, takich jak: Medline, PubMed, Scopus, Web of Science.
Sprawdź, czy nazwa wydawcy nie znajduje się na liście drapieżnych wydawców:
Sprawdź, czy czasopismo posiada ISSN zarejestrowany w tym samym kraju, co adres redakcji czasopisma podany na stronie internetowej:
Sprawdź, czy zgodnie ze wskazówkami serwisu Think-Check-Submit budzi ono zaufanie:
Opublikowanie tekstu u drapieżnego wydawcy może nieść ze sobą różne nieprzyjemne konsekwencje. Oto kilka z nich:
Jolanta Szczepaniak, specjalista Wydawnictwa Politechniki Łódzkiej, od lat zajmuje się tematem drapieżnych wydawnictw. W swoim artykule opublikowanym w Forum Akademickim (nr FA 4/2021) podkreśla, że zjawisko drapieżnych wydawców stale się rozszerza i nie zawsze zostaje w porę zauważone. Obecnie nawet w przypadku tytułów czasopism z listy czasopism punktowanych przez Ministerstwo nie można mieć pewności, czy któreś z nich nie wykazuje cech drapieżności. Prywatne badania autorki artykułu pokazują, że niewielki odsetek jednego z wykazów czasopism opublikowanych przez MEiN w 2021 r. zawierał potencjalnie drapieżne czasopisma.
Oznacza to, że przy wyborze czasopisma nie należy opierać się wyłącznie na listach czasopism punktowanych. Zalecamy, by traktować je tylko jako jeden z kilku sposobów weryfikacji czasopisma. Inne zalecane sposoby weryfikacji podane są w sekcji: Jak zweryfikować czasopismo.
Prezentacja Jolanty Szczepaniak, udostępniona w ramach przeprowadzonych w Bibliotece UO warsztatów “Jak bezpiecznie publikować i chronić swój dorobek naukowy?” w dniu 16 stycznia 2020 r. pt. Drapieżne wydawnictwa, czyli jak wybrać odpowiednie czasopismo do swojej publikacji (Jolanta Szczepaniak, redaktor, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej)
Źródła:
Opracowanie: Michalina Jaworska z Działu Systemów Informatycznych i Zbiorów Elektronicznych
Firma Clarivate ogłosiła wykluczenie ponad 80 tytułów czasopism z kolekcji Web of Science. Oznacza to również, że czasopisma te utraciły swój współczynnik wpływu, tzw. Impact Factor.
Dodatkowo czasopisma znajdujące się wcześniej w Web of Science Core Collection, które zostały usunięte z wykazu, podlegają okresowi embarga wynoszącemu co najmniej dwa lata po powiadomieniu wydawcy o decyzji o usunięciu.
Proces weryfikacji czasopism trwa nadal. Na początku roku oflagowano w WoS ponad 500 czasopism jako mogące nie spełniać kryteriów określonych przez Clarivate.
Wśród wydawców, których najbardziej dotyczy restrykcja usunięcia z listy znalazły się:
Platforma MDPI publikuje obecnie 414 recenzowanych czasopism i 9 czasopism konferencyjnych poświęconych zamieszczaniu wyników konferencji naukowych.
23 marca br. na stronie wydawnictwa MDPI pojawiła się informacja, że od połowy lutego br. dwa czasopisma – „International Journal of Environmental Research and Public Health” (IJERPH) oraz „Journal of Risk and Financial Management” (JRFM) – przestały być indeksowane w bazie Web of Science Core Collection (WoS) należącej do firmy Clarivate Analytics.
Decyzja o zaprzestaniu indeksowania obu czasopism w Web of Science wynikła z faktu, że przestały one spełniać kryteria indeksacji czasopism w WoS w Content Relevance Criterion, publikując artykuły spoza swojego zakresu dyscyplin, nie miało to związku z jakością merytoryczną publikacji.
Według deklaracji wydawnictwa MDPI ponad 90% jego czasopism nadal będzie indeksowanych w bazie Web of Science, zaś sama firma podjęła ścisłą współpracę z firmą Clarivate w celu utrzymania jakości publikowanych przez nią periodyków.
Lista tzw. predatorów, czyli czasopism drapieżnych
https://predatoryreports.org/news/f/list-of-all-mdpi-predatory-publications
https://predatoryreports.org/the-predatory-journals-2
Źródła: https://www.mdpi.com/about/announcements/5536
https://clarivate.com/blog/supporting-integrity-of-the-scholarly-record-our-commitment-to-curation-and-selectivity-in-the-web-of-science/
https://clarivate.com/wp-content/uploads/2022/03/WoS-selection-process-Graphic_Journals_web-1.jpg
W wyszukiwarce Sherpa RoMEO, po wpisaniu tytułu czasopisma uzyskamy najważniejsze dane dotyczące polityki wydawniczej i Open Access, które odnoszą się do danego periodyku.
Komercyjny serwis on-line służący do elektronicznego zamawiania i dostarczania tekstów artykułów z czasopism znajdujących się w zbiorach bibliotek niemieckich, austriackich i szwajcarskich. Biblioteka Główna realizuje tę usługę dla pracowników naukowych Uniwersytetu Opolskiego. Usługa ta jest płatna. Jeden artykuł to średnio 10 EUR.
Zamówienie można złożyć za pomocą poczty elektronicznej na adres dwierzbicka@uni.opole.pl. Należy podać dokładne dane bibliograficzne artykułu: imię i nazwisko autora, tytuł artykułu oraz czasopisma, rok publikacji, numer woluminu i zeszytu, numery stron. Zaleca się by dane bibliograficzne pochodziły z serwisu SUBITO. Odpowiedzialność za poprawność danych ponosi składający zamówienie.
Realizacja zamówienia trwa do 72 godzin. Po otrzymaniu wiadomości e-mail z informacją o zrealizowaniu zamówienia, należy odebrać wydrukowany artykuł w Bibliotece Głównej ul. Strzelców Bytomskich 2, pok. 114. Wydruk jest odpłatny (0,50 zł za stronę formatu A4). Zgodnie z regulaminem usługi Subito Library Service biblioteka może dostarczyć użytkownikowi zamówiony artykuł tylko w formie drukowanej.
Licencje i narzędzia Creative Commons i link
Scientific Master Journal List (tzw. Lista filadelfijska)
Lista czasopism naukowych opracowana i aktualizowana przez Institute for Scientific Information. Lista zawiera tytuły czasopism, które przeszły proces oceny i są uwzględniane przez bazy ISI.
Web of Science – dostęp z komputerów domowych
Zawiera następujące indeksy cytowań:
Warsztaty „Fakty, mity i praktyka – otwarta nauka i otwarty dostęp w Polsce” 12 grudnia 2019 r. – prezentacje prelegentów:
Warsztaty „Jak bezpiecznie publikować i chronić swój dorobek naukowy?” 16 stycznia 2020 r. – prezentacje prelegentów:
Biblioteka
Uniwersytetu Opolskiego
ul. Strzelców Bytomskich 2
45-084 Opole
tel. +48 77 401 61 40
e-mail: biblioteka@uni.opole.pl
University of Opole
Kopernika 11a
45-040 Opole, Poland
Rector’s Office
tel.: 77 541 59 03
Chancellor’s Office
tel.: 77 541 60 70
NIP: 754-000-71-79
Regon: 000001382
