Biblioteka Uniwersytetu Opolskiego włączyła się w realizację projektu Instytutu Śląskiego w Opolu i bierze udział w tworzeniu Leksykonu – Kresowianie na Śląsku po 1945 r. Inicjatywa ta rozwijana jest dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
„Celem projektu jest scalenie dotychczasowego dorobku badawczego oraz publicystycznego w jednym, uporządkowanym kompendium wiedzy – leksykonie tematycznym, z ujętymi hasłami biograficznymi i dziedzinowymi, a w efekcie: ocalanie dla potomnych przeniesionego dziedzictwa Kresów na teren Śląska po 1945 r.”
Projekt jest realizowany pod kierunkiem dr Krzysztofa Kleszcza, zastępcy dyrektora Instytutu Śląskiego. Głównym koordynatorem projektu jest prof. Maria Kalczyńska, a w gronie pozostałych znajdują się: dyrektor Biblioteki UO Danuta Szewczyk-Kłos – będąca koordynatorem regionalnym na Śląsk Opolski oraz dr Barbara Maresz – w roli koordynatora regionalnego na Górny Śląsk i dr Marta Pękalska – jako koordynator regionalny na Dolny Śląsk.
Do tego warto zwrócić uwagę, iż w Radzie Programowej projektu zasiada dwoje przedstawicieli Uniwersytetu Opolskiego: wymieniona wyżej dyrektor Biblioteki UO Danuta Szewczyk-Kłos oraz prof. dr hab. Stanisław S. Nicieja.
Nietrudno dostrzec, iż przedsięwzięcie zgromadziło w pierwszej kolejności osoby o rodowodzie kresowym. Pamięć minionych zdarzeń z jednej strony ma dla nich wymiar sentymentalny, z drugiej, wypływa z poczucia pewnego obowiązku publicznego. Z kolei Instytut Śląski w Opolu, który koordynuje projekt, jest żywotnie zainteresowany tą tematyką i podkreśla potrzebę pielęgnowania dziedzictwa kulturowego Śląska, jako istotnego elementu polskiego dziedzictwa kulturowego. Uwzględniają to same zapisy statutowe instytutu.
W obrębie zainteresowań inicjatorów i twórców są: perspektywy badawcze, bagaż doświadczeń związany m.in. z uwarunkowaniami historyczno-politycznymi, materialne i niematerialne dziedzictwo Kresów, biografistyka, zbiory i działalność instytucji pamięci Kresów, a także wydarzenia związane z Kresowianami – zarówno o charakterze historycznym jak i dotyczące współczesnej aktywności np.: kulturalnej, religijnej, popularyzatorskiej.
Problematyka Polaków przymusowo przesiedlonych po 1945 r. z Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej na głównie Ziemie Zachodnie powojennej Polski, stanowi przedmiot badań, który od lat 90. XX wieku cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem naukowców i popularyzatorów. Stąd właśnie adresatami projektu są badacze problematyki oraz pasjonaci tego obszaru historii, jak i sami Kresowianie. Twórcy Leksykonu kierują do nich wszystkich propozycję udziału w projekcie poprzez tworzenie haseł. By wziąć w nim czynny udział, wystarczy złożyć formularz zgłoszenia i deklarację współpracy. Uczestnictwo jest darmowe, co więcej, autorzy haseł nigdzie dotąd nie publikowanych mogą liczyć na honoraria.
Materiały informacyjne i instruktażowe można znaleźć na stronie Instytutu Śląskiego w Opolu w zakładce: Leksykon Kresowy.
Podstawowe informacje o projekcie można przeczytać tutaj.
Tekst: Marcin Podolan z Działu Systemów Informatycznych i Zbiorów Elektronicznych